Çağdaş Sözlük

Karizmatik Liderin Özellikleri

Karizmatik liderlerin en mühim hususiyetlerinden biri, "geleceğe dönük vizyon sahibi olma"larıdır.

Geleceğe dönük vizyon sahibi olmak; müesseselerin veya cemiyetlerin geleceğiyle alâkalı olarak, devamlı yeni fikirler geliştirmeyi... Maksatları, gâyeleri ve stratejik tekâmülleriyle ilgili olarak görüşler ortaya koymayı... İstikbâlde doğabilecek sıkıntılar veya imkânlar hususunda basîret sahibi olmayı gerektirir.

"Kendini güçlü bir şekilde ifade etmek", bir başka karizmatik lider hususiyetidir. Bu haslete sahip insanlar, cemiyet önünde heyecan uyandıran konuşmalar yaparlar.

Karizmatik bir lider, başında bulunduğu cemiyet fertlerinin muvaffakiyetlerini, mes'ûliyetini omuzladığı teşkilatın, müessesenin ve mensuplarının başarılarını, onları motive edici, dinleyenlerde de kendisine karşı saygı ve hayranlık uyandırıcı bir üslupla dile getirir.

"Şartları gerçekçi olarak değerlendirmek", karizmatik liderlerin bir diğer hususiyetidir. Bu hususiyetin sahibi olan liderler, başında bulundukları cemiyet veya müessesenin gâyesine ulaşma yolundaki ictimaî ve kültürel engelleri, teknolojik sınırlamaları ve kaynak yetersizliklerini fark eder ve bunları hesaba katarak hareket ederler.

Bu hususiyetin içinde, aynı zamanda cemiyet fertlerinin, müessese çalışanlarının mahâret ve kabiliyetlerini kullanabilmek ve kişilerin güç sınırlarının farkında olmak da vardır. Ş

artları gerçekçi bir şekilde değerlendirmek, yeni imkânların farkına varmayı ve bunların tahakkuku için teşebbüste bulunmayı da içine alır. Gene bu hususiyet kendisini, cemiyet ve müessese içindeki başarıya mâni olan güç ve unsurların farkında olmak ve kültürel kâide ve standartları ederek buna uygun davranmak tarzında da gösterir.

Karizmatik liderlerin hususiyetlerinden biri de "alışılmamış davranışlar göstermek"tir. Bu davranışlar, kanunlara ve ahlâka aykırı davranışlar mânâsına gelmez. Ancak, "teâmül" diye ifade edilebilecek, o güne kadar yaygın olarak kabul görmüş olan kalıpların dışında davranmayı işâret eder.

Bu hususiyet, cemiyet ve müesseselerin hedeflerine ulaşmak için alışılmamış davranışlar göstermeye, alışılmamış yollar denemeye, cemiyet fertleri veya müessese içindeki personeli-çalışanları zaman zaman şaşırtan, kendine hâs davranışlar sergileme biçiminde ortaya çıkar...

Bağlı bulunduğu müessesenin veya önderlik ettiği insanların yararına şahsen risk almak da, karizmatik liderin önemli bir diğer vasfıdır.

Bu vasıf; cemiyetin-müessesenin maksatlarını gerçekleştirmek için ciddî buutlarda şahsî risk ihtiva eden davranışlar sergilemek, kezâ ciddî olarak ferdî fedâkârlıklarda bulunmak ve şirketin iyiliği için kendi hayatından yüksek bedeller ödemek şeklinde ortaya koyar. Açıkça anlaşıldığı gibi, şahsî risk almak; hızlı araba kullanmak, tehlikeli sportif oyunlar oynamak gibi alanları içine almamaktadır.

"Kendini tâkip edenlerin ihtiyaçlarına karşı hassas davranmak" da, karizmatik liderlerin, insanları peşlerinden sürüklemesinin sebeplerinden biridir.

Bu hususiyetler, grup ve cemiyet üyelerinin ihtiyaç ve duygularına karşı hassas bulunmak, onların zevklerine, görüşlerine ve şahsiyetlerine saygılı davranmak şeklinde kendini ortaya koyar. Bu hasletlere sahip liderler, grup üyelerinin ihtiyaçları ve duygularıyla şahsen ilgilenirler.

Karizmatik liderlerin mümtaz hasletlerinden biri de "statükoyu değiştirme temâyülü"nde olmalarıdır.

İşleri, "kendilerinden önce yapıldığı gibi yapmak" yerine, farklı bir yoldan yapmayı veya kökten değiştirmeyi tercih ederler. Cemiyet ve müesseselerin hedeflerine ulaşmaları için risk seviyesi düşük ve sağlam olduğuna inandıkları yolları denerler; bunun neticesinde de, "değişim" ortaya koyabilen lider olarak bilinir ve görülürler.

(Kaynak: Prof. Dr. Acar Baltaş, Değişimin İçinden Geleceğe Doğru Ekip Çalışması ve Liderlik, s. 136-137)